ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ

ΕΝΩΣΗ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΣΤΩΝ
Λ.Ριανκούρ 85, γρ. 217–218, 2ος όροφος
Αμπελόκηποι–Αθήνα, ΤΚ 115-24
Τηλ 210-6996688 και 210-6980777
FAX: 210-6998848
e-mail:Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

Αθήνα 6.5.2025

Αρ.πρωτ. 79

                      Υπόμνημα της Ένωσης Διοικητικών Δικαστών

 Σχετικά με το νομοσχέδιο του Υπουργείου Δικαιοσύνης με τίτλο «Παρεμβάσεις στο νομοθετικό πλαίσιο της Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λειτουργών, στον Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και Κατάστασης Δικαστικών Λειτουργών και στον Κώδικα Συμβολαιογράφων και λοιπές διατάξεις του Υπουργείου Δικαιοσύνης».

 Εισαγωγικά:

Επισημαίνουμε ότι για ακόμη φορά το Υπουργείο Δικαιοσύνης προτείνει αιφνιδιαστικά τροποποιήσεις βασικών νομοθετημάτων - όπως ο Κώδικας Οργανισμού Δικαστηρίων και Κατάστασης Δικαστικών Λειτουργών και η νομοθεσία περί Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λειτουργών χωρίς να έχει προηγηθεί οποιαδήποτε διαβούλευση με τις δικαστικές ενώσεις. Η επιλογή μάλιστα να τεθεί το εν λόγω νομοσχέδιο σε δημόσια διαβούλευση εν μέσω των εορτών του Πάσχα (από 12/4/2025 έως 28/4/2025) δυσχέρανε την ουσιαστική συμμετοχή των φορέων, μεταξύ των οποίων και ημών των δικαστικών λειτουργών, στην κρίσιμη αυτή διαδικασία. Ως Ένωση, καταγγέλλουμε την παγιωμένη πρακτική της κατάρτισης νομοθετημάτων που άπτονται της δικονομίας ή της ύλης που δικάζουμε χωρίς προηγούμενη ακρόαση ή συνεργασία με τις δικαστικές ενώσεις.

Επί του άρθρου 5:

Με το άρθρο 5 του νομοσχεδίου επανακαθορίζονται τα προσόντα συμμετοχής στον διαγωνισμό για την εισαγωγή στην ΕΣΔΙ. Έτσι δικαίωμα συμμετοχής θα έχουν όσοι θα έχουν συμπληρώσει 3 έτη άσκησης δικηγορίας (αντί 2 που ισχύει σήμερα) με τουλάχιστον 30 παραστάσεις στα πολιτικά ή ποινικά δικαστήρια ή στα διοικητικά δικαστήρια ή είναι κάτοχοι διδακτορικού διπλώματος νομικού τμήματος με 2ετή άσκηση δικηγορίας και 20 παραστάσεις ή είναι δικαστικοί υπάλληλοι με πτυχίο νομικής σχολής και έχουν συμπληρώσει 6 έτη υπηρεσίας στη θέση αυτή ή έχουν την ιδιότητα του μέλους του Ν.Σ.Κ. H Ένωση Διοικητικών Δικαστών διαφωνεί με την προϋπόθεση των 30 παραστάσεων (ή των 20 σε περίπτωση κατόχου διδακτορικού διπλώματος νομικού τμήματος), καθόσον, δεδομένων των σκληρών εργασιακών συνθηκών που βιώνουν οι περισσότεροι νέοι δικηγόροι, δυσχεραίνεται η πρόσβαση στον διαγωνισμό πολλών μισθωτών δικηγόρων. Διαφωνούμε επίσης και με την προϋπόθεση της 6ετούς υπηρεσίας για τον δικαστικό υπάλληλο με πτυχίο νομικής, την οποία θεωρούμε ιδιαίτερα μακρά.

Επί του άρθρου 7:

Mε το άρθρο 7 του νομοσχεδίου αλλάζει ο τρόπος εξέτασης των υποψηφίων για τον εισαγωγικό διαγωνισμό της Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λειτουργών. Έτσι ορίζεται ότι η εξέταση στις θεματικές με αντικείμενο το δίκαιο θα διενεργείται μέσω της επεξεργασίας δικογράφου ενδίκου βοηθήματος ή μέσου (ενδεικτικά αγωγής, προσφυγής, έφεσης, αίτησης ακύρωσης κ.ά.). Δεν αποσαφηνίζεται αν η εξέταση στη θεματική με αντικείμενο το δίκαιο συνίσταται σε απάντηση συγκεκριμένων ερωτημάτων που θα συνοδεύουν το υπό επεξεργασία ένδικο βοήθημα ή αν θα καλούνται οι εξεταζόμενοι υποψήφιοι να συντάξουν απάντηση υπό μορφή δικαστικής απόφασης. Αν ισχύει η δεύτερη εκδοχή, τότε ο διαγωνισμός αποκτά τεχνοκρατικά κυρίως χαρακτηριστικά. Άλλωστε η σύνταξη σχεδίων αποφάσεων αποτελεί αντικείμενο εκπαίδευσης στην ΕΣΔΙ και δεν μπορεί να τίθεται, με πρωθύστερο τρόπο, ως κριτήριο για την εισαγωγή σε αυτήν. Η ρύθμιση αυτή κινδυνεύει να ενισχύσει ακόμη περισσότερο την εξάρτηση από φροντιστήρια, πλήττοντας την ισότητα των ευκαιριών για όλους τους υποψηφίους. Ζητούμε την απόσυρση της σχετικής πρόβλεψης και την ενίσχυση του ρόλου της ΕΣΔΙ ως χώρου ουσιαστικής επιμόρφωσης και κατάρτισης των μελλοντικών δικαστικών λειτουργών.

Παρότι το ζητήσαμε και με παρέμβασή μας στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης, δεν προβλέφθηκε μεταβατική διάταξη που να αποκλείει την εφαρμογή των νέων διατάξεων τρέχοντα διαγωνισμό, ο οποίος πραγματοποιείται σε λίγους μήνες. Η εφαρμογή του νέου πλαισίου στον τρέχοντα διαγωνισμό θα προκαλέσει αναστάτωση και ανατροπή του προγραμματισμού των υποψηφίων, οι οποίοι ολοκληρώνουν την προετοιμασία τους με βάση το ισχύον πλαίσιο (εξέταση σε πρακτικό θέμα). Ζητάμε να τεθεί διάταξη η οποία να ορίζει ότι το νέο πλαίσιο εξέτασης μέσω επεξεργασίας δικογράφου (αντί πρακτικού θέματος) θα ισχύσει από τον επόμενο (ή τον μεθεπόμενο) διαγωνισμό. 

Επί του άρθρου 10: 

Η μείωση των κύκλων στους οποίους εντάσσονται τα υποχρεωτικά προγράμματα επιμόρφωσης των δικαστικών λειτουργών από 4 σε 2 αποτελεί παραδοχή της αποτυχίας της εσπευσμένης εισαγωγής πλαισίου υποχρεωτικότητας 4 κύκλων επιμορφωτικών σεμιναρίων, την ώρα που η ΕΣΔΙ, όπως έχουμε επισημάνει, ως Ένωση, δεν έχει τη δυνατότητα να αποδεχτεί αντίστοιχες αιτήσεις για το σύνολο των δικαστών.

Για μας πάντως το προέχον είναι να καταργηθεί ο υποχρεωτικός χαρακτήρας των εν λόγω σεμιναρίων, διότι θεωρούμε ότι η επιστημονική κατάρτιση του δικαστή πρέπει να αξιολογείται με βάση το δικαιοδοτικό του έργο και όχι με βάση εξωδικαστικά κριτήρια, όπως η υποχρεωτική παρακολούθηση επιμορφωτικών σεμιναρίων. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να παραταθεί η έναρξη ισχύος του άρθρου 77 παρ. 4 του ΚΟΔΚΔΛ (16.9.2026), σύμφωνα με το οποίο η προαγωγή δικαστικού λειτουργού διοικητικών δικαστηρίων προϋποθέτει την ολοκλήρωση της παρακολούθησης των υποχρεωτικών σεμιναρίων, καθόσον πολλοί συνάδελφοί μας πιθανώς να μην έχουν ολοκληρώσει την παραπάνω ημερομηνία την παρακολούθηση όλων των υποχρεωτικών σεμιναρίων, χωρίς δική τους ευθύνη, αφού οι αιτήσεις τους απορρίπτονται.

Επί των άρθρων 27- 30:

Οι διατάξεις των άρθρων 27 έως 30 είναι απότοκες προηγούμενων νομοθετικών παρεμβάσεων αποσπασματικής και ασύνδετης μεταφοράς κατηγοριών υποθέσεων στα διοικητικά πρωτοδικεία, και ιδίως της μεταφοράς των υποθέσεων από συμβάσεις προμηθειών και υπηρεσιών ή από τον διορισμό και την εν γένει υπηρεσιακή κατάσταση των στρατιωτικών κλπ. Η νομοθέτηση συνεχίζεται αποσπασματικά, χωρίς θεσμική διαβούλευση και χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ο αντίκτυπος στη λειτουργία της δικαιοσύνης.

Επί του άρθρου 34:

Διαφωνούμε με την προσθήκη ενδέκατου εδαφίου στην παρ. 5 του άρθρου 17 του ΚΟΔΚΔΛ σύμφωνα με το οποίο, αν η λήξη, για οποιοδήποτε λόγο, της θητείας επισυμβεί από την 1η Ιουνίου έως και τη 15η Σεπτεμβρίου, τότε η εκλογή να διενεργείται, το τρίτο Σάββατο του μηνός Σεπτεμβρίου του αντίστοιχου έτους, κατά δε τον χρόνο που μεσολαβεί, τη θέση των ελλειπόντων να καταλαμβάνουν οι αμέσως επόμενοι κατά σειρά ψήφων δικαστές και σε κάθε περίπτωση, οι αρχαιότεροι δικαστές, που υπηρετούν στο οικείο δικαστήριο. Σε περίπτωση που εκλείπει ο πρόεδρος του τριμελούς συμβουλίου διεύθυνσης λόγω αφυπηρέτησης, θανάτου κλπ., θα πρέπει να γίνονται εκλογές άμεσα, διότι δεν νοείται αναπλήρωση προσώπου που έχει αποβιώσει ή δεν φέρει πλέον την ιδιότητα του δικαστικού λειτουργού. Περαιτέρω, με τη ρύθμιση αυτή ελλοχεύει ο κίνδυνος να ασκεί καθήκοντα Προέδρου του τριμελούς συμβουλίου διεύθυνσης -ο οποίος, μεταξύ άλλων, έχει την πολύ σημαντική ευθύνη της διαμόρφωσης της σύνθεση των τμημάτων του δικαστηρίου- κάποιο πρόσωπο που δεν έχει (εκλογική) νομιμοποίηση.

Επί του άρθρου 35:

 Παρά την απόσυρση της κακότεχνης ρύθμισης περί επέκτασης στην οικεία εφετειακή περιφέρεια του κωλύματος εντοπιότητας του δικαστή του οποίου σύζυγος ή συγγενής έως τον δεύτερο βαθμό είναι διορισμένος δικηγόρος σε κάποιο δικαστήριο της εφετειακής περιφέρειας (άρθρο 49 παρ. 6 του ΚΟΔΚΔΛ), με την διάταξη του άρθρου 35 καθίσταται σαφές ότι δεν επιτρέπεται υπηρεσία δικαστικού λειτουργού σε πρωτοδικείο ή εισαγγελία πρωτοδικών, εφετείο ή εισαγγελία εφετών, εφόσον είναι διορισμένος ως δικηγόρος σύζυγος ή πρόσωπο, με το οποίο έχει συνάψει σύμφωνο συμβίωσης ή συγγενής του μέχρι δεύτερου βαθμού, εξ αίματος ή εξ αγχιστείας, όσο διαρκεί ο γάμος ή το σύμφωνο συμβίωσης, σε δικηγορικό σύλλογο, που υπάγεται στην αντίστοιχη κατά τόπο αρμοδιότητα. Πρόκειται για αναχρονιστικό κώλυμα που περιορίζει αδικαιολόγητα και υπέρμετρα την προσωπική και οικογενειακή ζωή δικαστών αλλά και δικηγόρων. Η προτεινόμενη ρύθμιση περιορίζει, εξάλλου, τις δυνατότητες  του οικείου Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου, ως προς την τοποθέτηση και μετάθεση των δικαστικών λειτουργών που θα στελεχώσουν τα δικαστήρια, οδηγώντας αντικειμενικά σε παράκαμψη της επετηρίδας. Άλλωστε, για την αντιμετώπιση των απαγορευμένων σχέσεων μεταξύ δικαστών και δικηγόρων, υφίσταται συγκεκριμένο νομικό οπλοστάσιο (δήλωση αποχής/αίτηση εξαίρεσης/πειθαρχική διαδικασία κλπ.), το οποίο καθιστά περιττή την προτεινόμενη ρύθμιση.

Κατά τα λοιπά σημειώνουμε ότι με τις παρ. 2 και 3 του άρθρου 3 επιχειρείται, έστω και καθυστερημένα, να διορθωθεί η αστοχία της μη πρόβλεψης μεταβατικής διάταξης κατά την πρόσφατη τροποποίηση της παρ. 6 του άρθρου 49 του ΚΟΔΚΔΛ (δυνάμει του άρθρου 72 του ν. 5172/2025).

Επί του άρθρων 37 και 32:

Με το άρθρο 37 τροποποιείται η παρ. 6 του άρθρου 61 του ΚΟΔΚΔΛ, περί απόσπασης δικαστικών λειτουργών στο Υπουργείο Δικαιοσύνης και ορίζεται ότι η απόσπαση, που σήμερα μπορεί να διαρκέσει έως 4 έτη, θα μπορεί να διαρκεί έως 5 έτη. Η Ένωση Διοικητικών Δικαστών διαφωνεί επί της αρχής με την ίδια την απόσπαση δικαστικού λειτουργού στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, καθόσον θεωρεί ότι μια τέτοια υπηρεσία δεν συνάδει με τη δικαστική ανεξαρτησία. Επιδιώκουμε την κατάργηση της δυνατότητας αυτής. Όσον αφορά την διάρκεια της απόσπασης, ήδη η (ισχύουσα) δυνατότητα παράτασης της απόσπασης έως τα 4 έτη παρίσταται αδικαιολόγητη και υπερβολική, κάτι το οποίο αποτυπώνεται χαρακτηριστικά και από τη μεγάλη απόκλιση από τον κανόνα που τίθεται στην παρ. 1 του άρθρου 61 (όπου ορίζεται ότι η απόσπαση δικαστή δεν δύναται να υπερβεί το ένα έτος). Επομένως, διαφωνούμε μετ’ επιτάσεως με την προτεινόμενη ρύθμιση για δυνατότητα 5ετούς απόσπασης, η οποία παγιώνει τη λογική της «καριέρας» στο Υπουργείο Δικαιοσύνης. Συναφώς, και με ανάλογη αιτιολογία,  διαφωνούμε και με την απόσπαση δικαστικού υπαλλήλου (άρθρο 32) στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, την ώρα μάλιστα που οι ελλείψεις σε προσωπικό στα δικαστήρια είναι τεράστιες.

Επί του άρθρου 45:

Η Ένωση Διοικητικών Δικαστών διαφωνεί με την προτεινόμενη διάταξη, η οποία αποτελεί έκφραση δέσμης μέτρων που υλοποιούν ανατροπές κεκτημένων της Κοινωνικής ασφάλισης (εν προκειμένω μέτρων που κατατείνουν στην αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης των εργαζομένων). Η παράταση του εργασιακού βίου σχεδιάζεται από καιρό στην Ευρώπη και μάλιστα παρουσιάζεται ως οικειοθελής επιλογή των εργαζομένων, τη στιγμή που είναι σε όλους γνωστό πως οι συντάξεις δεν επαρκούν πλέον να καλύψουν τις στοιχειώδεις ανάγκες. Τα ηλικιακά όρια αποχώρησης από την υπηρεσία είναι ένα κοινωνικό ζήτημα που απαιτεί ενιαία στάση όλων των εργαζομένων. Εξάλλου, η ήδη τεθείσα στο δημόσιο διάλογο πρόταση για παράταση του εργασιακού βίου των δικαστών μέχρι τα 70 ή τα 72 έτη θα λειτουργήσει τροχιοδεικτικά για τους υπόλοιπους κλάδους εργαζομένων, ενώ θα προκαλέσει σημαντική καθυστέρηση στην υπηρεσιακή εξέλιξη των δικαστών και θα υπονομεύσει τον αγώνα τους για αξιοπρεπείς συντάξεις.

Επί του άρθρου 48:

Διαφωνούμε με την παροχή δυνατότητας στον Πρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας να εισάγει τους κανονισμούς εσωτερικής υπηρεσίας των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων και τις τροποποιήσεις αυτών προς έγκριση στον σχηματισμό της Ολομέλειας για την επεξεργασία σχεδίων διαταγμάτων (αντί για την Ολομέλεια του Δικαστηρίου, όπως ορίζει σήμερα το άρθρο 19 παρ. 7 του ΚΟΔΚΔΛ). Με την προτεινόμενη διάταξη τροποποιείται εκ πλαγίου ο ΚΟΔΚΔΛ και συγκεκριμένα περιορίζεται ακόμη περισσότερο το αυτοδιοίκητο των δικαστηρίων, αφού η έγκριση των κανονισμών εσωτερικής υπηρεσίας θα γίνεται καταρχήν όχι από την ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας αλλά από την Ολομέλεια του Τμήματος για την επεξεργασία σχεδίων διαταγμάτων. Επισημαίνουμε την πάγια θέση της Ένωσης να καταργηθεί η παρ. 7 του άρθρου 19 του ΚΟΔΚΔΛ. Η διατήρηση της δυνατότητας των ανωτάτων δικαστηρίων να συμπληρώνουν, τροποποιούν ή και να ακυρώνουν τις τροποποιήσεις που αποφασίστηκαν από τις ολομέλειες των οικείων δικαστηρίων συνιστά πλήγμα στο αυτοδιοίκητο των δικαστηρίων, αφού ουσιαστικά οι αποφάσεις των ολομελειών των δικαστηρίων μεταπίπτουν σε μία κενή περιεχομένου προδικασία, που οδηγεί στην τελική κατάρτιση του κανονισμού από το ανώτατο δικαστήριο.

ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ                              Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

ΒΑΝΕΣΣΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΝΤΕΓΚΑ                ΒΑΣΙΛΗΣ ΦΑΪΤΑΣ

ΕΦΕΤΗΣ ΔΔ                                                           ΕΦΕΤΗΣ ΔΔ